DLACZEGO W NOCY BOLI NAS NAJBARDZIEJ?
Dlaczego w nocy boli nas bardziej niż w ciągu dnia? Czy może mieć to związek z rytmem okołodobowym, a może działaniem układu odpornościowego? Dowiedz się, co mówią na ten temat najnowsze badania.
Ból w nocy odczuwamy intensywniej w nocy niż w ciągu dnia, a przecież jego nasilenie zwykle jest podobne. Każdy z nas przynajmniej raz doświadczył sytuacji, gdy nie mógł zasnąć z bólu i przewracał się z boku na bok, dopóki leki przeciwbólowe nie zaczęły działać. Dlaczego tak się dzieje? Zanim to wyjaśnimy, przypomnijmy, jakie funkcje pełni w organizmie ból.
Po co nam ból?Ból – zgodnie z definicją przyjętą w 2020 r. przez Międzynarodowe Towarzystwo Badania Bólu (International Association for the Study of Pain, IASP) – to nieprzyjemne doznanie zmysłowe i emocjonalne związane z rzeczywistym lub potencjalnym uszkodzeniem tkanek, lub opisywane jako takie uszkodzenie.
Pojawia się on jako ostrzeżenie, że dzieje się coś niepokojącego w naszym organizmie. Ból jest elementem naszego mechanizmu przetrwania (sygnałem alarmowym) i ma za zadanie chronić nas przed niebezpieczeństwem.
Kiedyś uważano, że ból jest tylko reakcją na bodziec, np. gdy dotykamy czegoś gorącego, ból alarmuje nas, abyśmy cofnęli rękę i uchronili się przed oparzeniem. Obecnie jednak wiemy, że sygnały bólowe możemy odczuwać nie tylko w kontakcie z czymś niebezpiecznym. To mózg "mówi" nam, co i jak bardzo nas boli. Mowa o psychosomatyce.
Zobacz takżePo przebudzeniu boli Cię głowa? Sprawdź, dlaczego
Dlaczego chory ząb boli tylko w nocy? Wyjaśniamy
Dlaczego bardziej boli nas w nocy?Wróćmy do pytania, dlaczego w nocy bardziej nas boli niż w ciągu dnia... Okazuje się, że może mieć na to wpływ rytm okołodobowy, aktywność naszego układu odpornościowego i ewolucyjna walka o przetrwanie. Można to wytłumaczyć na przykładzie bólu kręgosłupa.
Osoby cierpiące na zwyrodnienie kręgosłupa zwykle odczuwają ból wieczorem i w nocy, ale rano ich dolegliwości są znacznie mniejsze. Wiąże się to ze znacznym przeciążeniem kręgosłupa w ciągu dnia (częściej schylamy się, dźwigamy, przebywamy w pozycji siedzącej etc.) i nasileniem stanu zapalnego. Gdy nasze dzienne aktywności ustają i kładziemy się do łóżka, zwykle zaczynamy silniej odczuwać dolegliwości bólowe, bo żadne inne rzeczy (działania) nas nie rozpraszają. Gdy w ciągu dnia wykonujemy jakieś czynności i skupiamy się na nich, odczuwamy słabiej dolegliwości bólowe, ale w nocy ich odczucie jest znacznie silniejsze.
Gdy chorujemy, do akcji wkracza nasz układ odpornościowy. Produkuje komórki, które mają naprawić to, co nie działa w organizmie prawidłowo. Efektem ich działania jest stan zapalny, podwyższona temperatura ciała oraz dolegliwości bólowe. Co ciekawe, aktywność układu immunologicznego nie jest stała. Nasila się głównie nocą. To właśnie dlatego gorzej się czujemy. Złe samopoczucie może pojawić się wieczorem, nocą, a także w godzinach porannych, ale poprawia się ono w ciągu dnia. O tej porze układ odpornościowy jest mniej aktywny, a więc objawy łagodniejsze.
4.00 rano? Wtedy boli najbardziejWe wrześniu 2022 r. w czasopiśmie naukowym "Brain" pojawił się artykuł, który wskazywał, że rytm okołodobowy jest kluczowym czynnikiem związanym z odczuwaniem bólu, zwłaszcza w nocy. Inès Daguet i jej współpracownicy przeprowadzili nowatorskie badanie laboratoryjne, w którym odkryli, że ból najbardziej odczuwalny jest o godzinie 4.00 rano. Ich zdaniem ma to związek z rytmem okołodobowym oraz dobowym poziomem hormonów (w nocy wytwarza się więcej kortyzolu oraz melatoniny). Należy jednak pamiętać, że to badanie było przeprowadzone w warunkach laboratoryjnych i są potrzebne inne (przeprowadzone w naturalnym środowisku człowieka) potwierdzające tę tezę.
Zobacz takżeDlaczego budzisz się o trzeciej nad ranem? Nie chodzi o duchy
Czy wczesna pobudka może przyczynić się do problemów z hormonami?
Źródło:
- "Circadian rhythmicity of pain sensitivity in humans", Inès Daguet, Véronique Raverot, Didier Bouhassira, Claude Gronfier, Brain, Volume 145, Issue 9, September 2022, Pages 3225–3235
- "Why pain seems worse at night", Rocío de la Vega de Carranza, The Conversation